• Enerji metabolizması ile ilgili olanlar.

• Düşük selüloz alımı ile ilgili olanlar.

• Mineral madde yetersizlikleri ve dengesizlikleri.

• Beselenme ile ilgili diğer konular, Yağlı İnek Sendromu.

• Özellikle kuru dönemde yüksek enerjili rasyonlarla besleme.

• Buzağılama sırasında çeşitli sorunlar ortaya çıkar.

• Süt humması, ketozis, abomazum displazisi, retensiyo sekundunarum, metrit.

• İştahsızlık, süt veriminde düşmeKetosiz

• Laktasyonun başlangıcında, süt veriminin pik döneminde

• Yüksek verimli ineklerde

• Yeteri kadar propiyonik asit oluşmadığında (kesif yem yetersizliği)

• Ketozisli ineklerde şunlara da dikkat etmek gerekir

• Yağlı inek sendromu

• Abomazum displazisi

• Retensiyo sekundunaryum

•Mastit ve metrit

• Kanda, idrarda ve sütte keton cisimleri görülür.

• Etrafa aseton kokusu yayarlar.

• Kaba yemin bir kısmını tüketirken konsantre yemi reddeder.

• Süt verimi yarı yarıya düşer.

• Buzağılamadan sonda yeteri kadar enerji verilmelidir.

• Kuru dönemde iyi bir kondüsyonda tutulmalıdır.

• Yağlanmaları önlenmelidir.

– Yağlı ineklerde buzağlamadan sonra yem tüketimi düşer.

– Yağ rezervlerini tüketen inek ketozise meyilli olur.

• Ketozise meyilli ineklerde kötü kaliteli silaj (bütirik a) verilmemelidir.

• Ketozis tespit edildikten sonra hemen IV glikoz verilir, iştah normalleşir.

• Kuru dönemin son 10-15 gününde konsantre yem yavaş yavaş arttırılır.

• Laktasyonun özellikle ilk 6 haftasında ani yem değişikliği yapılmamalı.

• Laktasyonda iyi kaliteli, yüksek enerjili lezzetli yem verilmeli.

Kötü kaliteli kaba yem

Enerji bakımından yetersiz beslenme

Yem tüketiminin yetersizliği

Kuru dönemde adaptasyon programı

Uygulanmaması

• Aşırı yağlı veya zayıf ineklerde

• Fazla azot tüketimi, toksik etki yapar (NH3)

• Asidozis

• Rumen pH ’sı 5.8-6.2

• Kolay eriyebilir KH ’ların (öz: tahıllar) alıştırma dönemi geçirmeden hızlı ve bol miktarda tüketilmeleri sonucu.

• Yeterli çiğneme aktivitesi ve tükürük oluşmaz.

• pH .5.5’in altına düşer.

Kaba yem konsantre yem dengesizliği.

Konsantre yemin yapısal yetersizliği.

İyonofor antibiyotiklerin kullanılması.

Yemin doymamış yağlar bakımından zengin olması.

Bilinçsiz mera beslemesi.

Hayvanların merada beslenmesi ve kuru kaba yem .eksikliği.

Kaba yem konsantre yem dengesizliği.

Kaba yemin yapısal yetersizliği.

• Rumen hareketleri azalır.

• Yem tüketiminin azalması veya durması.

• Floranın ortadan kalkması.

• Şiddetli ishal veya dışkının kıvamının ve renginin değişmesi.

• Rumende gaz birikimi.

• Kalp atışlarında hızlanma.

• Durgunluk, isteksizlik, devamlı yatma isteği, diş gıcırdatması.

• Şiddetli olaylarda tedavi edilmez ise yatar vaziyette komaya girer ve ölür.

• Alıştırılarak konsantre yem arttırılması.

• Kaba ve konsantre yemin birlikte verlmesi.

• Öğün sayısının artırılması.

• Asidoziste NaHCO3 tedavisi.

• Rumende UYA, CH4, CO2 vs gazlar oluşur.

• Ruktus ile gaz çıkışı olur.

• Gazın çıkışı engellenirse şiddetli olaylarda ölüm.

• Kaba yemin yetersiz olması.

• Aşırı miktarda çok körpe taze yonca ve üçgül. Aşırı konsantre yem tüketimi.

• Laminitis

• Kronik asidozis olaylarında.

• Önemli verim düşüklüklerine neden olur.

• Karaciğer apseleri.

• Uzunsüreli asidoziste, epitel erezyonu ve ülserleri sonucunda rumen bakterileri kana geçer ve karaciğerde filtre edilirler ve apse.

• Abomazum displazisi (sol karın duvarı-rumen duvarı arası)

• İleri gebelikteki kuru dönemde ve buzağlamayı izleyen dönemde aşırı konsantre yem verilmesi.

• Yem tüketiminin durması, sınırlı bağırsak hareketi ve, normal vücut ısısı, süt veriminde azalma, halsizlik.

• Doğumu izleyen 6-48 saat içinde

• Kan kalsiyum düzeyi düşer

• 5 yaşından büyük inekle ve yüksek verimli inekler

• Kondüsyonu iyi inekler daha duyarlı

• İnekler durgunlaşır, arka ayaklarda felç, hayvan şuurunu kaybedebilir

• Tedavi edilmez ise ölür

• Ca bakımından yetersiz rasyon verilmesiyle

• Gerektiğinde kemiklerden Ca mobilize edilir.

• Kanda Ca düşer

• Kemikler kolay kırılır

• Süt verimi düşer

• Yemde kalsiyum yetersizliği

• İskeletten Ca ’un mobilize olmaması

• Kuru dönemde ihtiyaçtan fazla Ca verilmesi

• Parathormon ’un aktivitesinin azalması

• Kuru dönemde ihtiyacın üzerinde Ca verilmemelidir

• Doğuma 3 hafta kala düşük düzeyde kalsiyum verilerek parat hormonu aktive edilir

• Doğumdan sonra rasyonlarda yeteri kadar kalsiyum bulunmalıdır

• Duyarlı hayvanlara doğumdan hemen sonra 200 g kalsiyum karbonat veya fosfat suda eritilerek içirilebilir

• Bazağılamadan 3 hafta önce anyonik tuzlar verilmesi

• Amonyum klorit, amonyum sülfat, kalsiyum sülfat, magnezyum sülfat

• Kan ve idrar pH ’sı düşer, Ca emilimi ve kullanımı artar

– Kuradaki ineklere baklagil ağırlıklı besleme programı

– Anyon katyon dengesi 10-15 meq/100 gKM

– Hayvan başına 200 g anyonik tuz verilmeli

– Uygulama buzağılamadan 3 hafta önce başlanmalı doğuma kadar devam etmeli

– % 40-50 amonyum klorit içeren tuz kombinasyonu kullanmalı

– Kurudaki %0.4 Ca seviyesi bir miktar artırılmalı

– Doğum sonrası 150 g /gün Ca verilmeli veya KM ’de %1.3 Ca olmalı

– Anyonik tuzlar lezzetsizdir, premiksler katılmalı ve çok Kullanılmamalı

• Kas zayıflaması sonucu güç doğumlar

• Uterus prolapsusu, retensiyo sekundunarum, metrit

• Döl verimi azalır, rumen kaslarından dolayı meteorismus

• Abomazum displazisi, ketozis, metrit

• Süt veriminin düşmesi

• Hareketsiz hayvanda timpani

• Kanda 2-3 mg/100 ml Mg YP=2.5 g, SV=0.12 g/kg süt

• Genellikle sağmallarda ancak gençlerde de görülür

• Şiddetli kas kontraksiyonları, kramplar ve kısmi felçler

• Ağırlık kaybı, sürüden soyutlanma, uzanıp yatma

• Yeteri otlatma yapamama, eklemlerin bükülememesine ramen yürümesi

• Sinirlilik, kas kontraksiyonları, anormal yürüyüş, süt veriminin azalması

• Yetersiz Mg alımı

• Çok körpe çayır otlarının fazlaca tüketilmesi

• N ve K içeriği Mg değerlendililebilirliğini düşürür

• Mg içeren konsantre yem

• Önlemek için 50 g MgO içirilir

• Timpani sonda veya trokarla giderilir

• Nitrat, rumende nitrite dönüşerek kana abzorbe olur ve oksijenin yerine geçer

• Hb oksijen taşıma kapasitesi düşer

• Solunum hızının artması ve sendeliyerek yürüme

• İdrarda artış, ishal, verim düşüklüğü

• Kanın rengi koyulaşmıştır

• Ölüm görülebilir

• Azotlu gübre, körpe bitkiler

• Gübreleme tarihi ile hasat arası önemli

• Vitamin A eksikliği

• Vücutta 40 kadar mineral bulunmaktadır.

• Bunların sadece 18 tanesi esansiyeldir.

• Makro m mineraller : 1 Kg yağsız vücut ağırlığında 50 mg’dan daha fazla

• Mikro mineraller (iz, eser): 50 mg’dan az

• Arsenic • Lead

• Barium

• Boron

• Lithium

• Nickel

• Bromine

• Cadmium

• Silicon

• Strontium

• Vanadium

• Tin

• Yapı taşlarıdır

• Enzimlerin aktivatörüdürler

• Osmotik basınç ve Asit/baz dengesi

• Organik bileşiklerin bir kompenentidir

• Sinir uyarımlarının düzenlenmesi

• Kasların normal fonksiyonları

• Kanın pıhtılaşması

• Kemik ve dişlerin yapısı

• Enzim aktivasyonu

• Süt ve yumurta verimi

• Kemik ve dişler zayıflar

• Kemikler kırılır

• Hayvanlarda büyüme durur

• Gençlerde raşitizm

• Yaşlılarda osteomalasi

• Süt ve yumurta verimi düşer

• Kan pıhtılaşması azalır

• Kafes yorgunluğu Şekillenir

• Buzağılamadan sonra süt ineklerinde: Süt Humması

• Ca bakımından yetersiz rasyon verilmesiyle

• Kanda Ca düşer

• Gerektiğinde kemiklerden Ca mobilize edilir.

• Kemikler kolay kırılır

• Süt verimi düşer

• Süt ve baklagiller

• Tahıllarda düşük

• Hayvansal kökenli yemler

• Kireç taşı, DCP gibi mineral saplementleri

• Rasyonlarda genelde 1:1 ile 2:1

• Yumurta tavuklarında Ca daha fazla

• Yumurta üretimi için gerekli

• Ruminantlar doğal kaynaklardan alıyorsa 8:1 oranını tolere edebilir

• 1:1 ile 1.5:1 en iyi orandır

• Erişkinlerde: osteomalasi

• 2 PiKA, sığırların yiyecek harici maddeleri kemirmesi veya yemesi(tahta, duvar, altlık.. )

• 3. Kan serumunda P düzeyi düşer

• 4. Kronik hastalıklarda eklemlerde bükülememe, Kaslarda zayıflık.

• 5. İştah azalır, canlı ağırlık azalır, süt ve yumurta verimi azalır.

• 6. Fertilite azalır.

• Ca vePeksikliğindeki belirtiler birbirine benzerdir

• Ca / P oran bozukluğunda da benzer semptomlar görülür

• Fosfor eksikliği yem tüketimi ve büyümeyi daha fazla etkiler.

• 1 Gençlerde: Raşitizm

• Yandaki resim:

• Alttaki resim: Sağlıklı Buzağı

P Eksikliği olan buzağı; zayıf kondisyonda, tüyleri karışık alttaki buzağı.

•Yandaki resime bakınız.

• İskeletal yapısı bozuk

• Koyunda bacak Bozukluğu

• Yan resim: Buzağıda zayıflama

• Alt resim: “PIKA”, yeme alışkanlığının değişmesi

• Ca ve P’un kullanılması için Vit D gereklidir .

• Raşitizmden korunmak için:

• Yeterli Ca

• Yeterli P

• Ca / P oranında denge

• Yeterli Vitamin D

• Bir çok enzim sisteminde, iskelet yapısında gereklidir,

• Yemlerde ve suda bol olarak bulunur

• Çayır tetanisinde önemlidir

• Tüm vücutta %0.05, İskelette %70 bulunur

• Serumda % 2.3 + 0.36 mg

• Ca ve P ile ilişkilidir

• Enzimlerin aktivatörüdür

• Aorta da kalsifikasyon

• Yumuşak dokulardan mineral çekilmesi Mg eksikliğinin belirtisidir

• İlkbaharda yeni filizlenen otlarda düşük Mg olması nedeniyle, genç ruminantlarda (danalarda) gözlenir

• İştah kaybolur, canlı ağırlık azalır, aşırı hassaiyet,

• Solunum, salivasyon artar, tetani ve konvulzyonlar görülür

• Yüksek ölüm

• Yemlere MgO yada diğer Mg tuzları ilave edilir

• Genel uyumsuzluk

• İştah azalır

• Verimler azalır

• Kanatlılarda Kanibalismus

• Yandaki resme bakınız.

• Fonksiyonları:

• Osmotik basıncın düzenlenmesinde

• Hücreler arası sıvıda

• Sinir sisteminin ve kalp kasının normal çalışmasında

• Bazı enzimlerin aktivitesinde (CHO metab.)

• Süt İnekleri

• Yem tüketimi ve süt verimi düşer

• Tüy yapısında bozulma

• PIKA (anormal iştah)

• Kan K düzeyinin düşmesi

• Civcivler

• Büyümenin azalması

• Güçsüzlük, tetani, ölüm

  Kuzularda eksikliği

• Tüylerde kırılma

• Zayıflık, güçsüzlük

• methionin, sistin and sistein gibi amino asitlerin

• biotin ve tiamin gibi vitaminlerin

• Tükrük, safra ve insulin hormonunun yapısında

• Proteinlerin yapısında bulunduğundan bağ doku için önemli

Sağdaki kuzuda

• Büyümede azalma (protein sentezinde azalma)

• Yapağı, tiftik veriminde azalma

• Yapağıda dökülme

• Salivasyon, Lakrimasyon

• Anemi

• Büyümede azalma

• Aktivitenin azalması

• İştah kaybı

• Hemoglobindeki Fe’in kullanılmasında,

• Bazı enzim sistemlerinde

• Beyin, böbrek, göz irisinde

• Kıl ve yapağının normal Pigmentasyonun da gereklidir

• Anemi

• Büyümenin azalması

• Kemik-bağ doku bozuklukları

• Neonatal ataksi, (enzootik ataksi)

• Kıl ve yapağıda depigmentasyon

• Beyin & spinal kord bozukluk

• İnfertilite

• Kardiyovasküler bozukluk

• Glikoz, Lipit metabolizmasında bozukluk

• İmmun fonksiyonların baskılanması

• Anemi: Haemoposesis ile yakın ilişkili

• Aneminin derecesine hayvanın yaşı, verimi, gelişim hızı, gebelik parazitler gibi durumlar etkili

• Enzootik ataksi (Neonatal ataksi, Swayback), Kuzu ve oğlaklarda

– Sinir hücrelerinde miyelin tabakanın dejenerasyonu sonucu ataksi.

• Koyunlarda Cu ihtiyacı ile toksik düzey arasındaki oran dar olduğu için Cu toksitesi

• Enzootik ataksi:

Doğuştan (konjenital) ve gecikmiş (delayed)

ne çok duyarlıdır

• Yapağının keratinizasyonunda defekt:

• Yapağı kabarıklaşır, Saçaklı bir hal alır

• Ondülasyon kaybolur,

• Yapağı kalitesi ve verimi Düşer

• Kıl ve yapağıda depigmentasyon (Achromo-trichia)

• Koyu renkli sığır ve koyunlarda kıllarda renk açılması gözlenebilir

• Sığırlarda özellikle göz çevresindeki kılların rengi açılır

• Kemik bozuklukları:

• Cu ile osteogenesis arasında yakın bir ilişki vardır. Ön bacaklarda eğilme görülür.

• Normal kemik yapısı bozulur.

• Kuzu, buzağı, sığır, koyun keçilerde görülür. Domuz ve karnivorlarda görülmez.

• Kobalt eksikliğinde Vitamin B12 eksikliği meydana gelir

• Pernisiyöz anemi

• İştah kaybolur

• Zayıflık, malnutrition

• Gıdasızlık- şiddetli Açlık Kaba tüylenme

• Büyümenin gecikmesi

• Güçsüz ve  anemi.

• Eksikliğinde GUATR görülür.(GOITER)

• Tiroid bezinin büyümesi.

• Zayıf ve güçsüz doğum,

• Ölü doğum

• Yeni doğan kuzu ve buzağılarda kılsızlık (Allopecia) ve miks ödem

• Buzağıda Guatr (tiroidin büyümesi)

• Koyunda Guatr

• Kuzuda Guatr

• Bazı enzimlerin (arginaz, hidrolaz, kinaz, dekarboksilaz, fosfataz..) aktivatörüdür

• Kemik, karaciğer, böbrek, pankreas, tükrük bezinde bulunur

• Normal kemik gelişimi,

• Diğer konnektif dokuların gelişmesi

• Kan pıhtılaşması

• Kolesterol sentezi, K.H, yağ, protein ve nükleik asit metabolizması

• Üremede,

• Yeni doğanların merkezi sinir sistemi fonksiyonları

• Eksiklik semptomları:

– Yeni doğan buzağılarda İskelette deformite

– Ayaklarda bükülme, anormal kemik kıkırdak gelişimi, topallık

– Büyümede yavaşlama

– Reprodüktif bozukluklar

– Erkeklerde anormal spermatogenezis

– Embriyonik ölümler

• Civcivler kafasını arkaya atar bir pozisyon alır

• Özellikle mısırla beslenen kanatlılarda semptomlar gözlenir.

• Enzimlerin yapısında bulunur

• Carbonic anhydrase, Glutamic dehydrogenase

• Alcohol dehydrogenase, Pancreatic carboxypeptidase

• Lactic dehydrogenase,

• İnsülin hormonunun unsuru olarak K.H. metabolizması

• Karaciğer, kemik, böbrek, deri, kıl, yapağı, göz, prostat, kas, pankreasda bulunur

• Alyuvarlardan CO2’in taşınması

• Yara yanıkların iyileşmesi

• Üreme organlarının gelişimi

• Rat

– Yavaş büyüme

– Testikular atrofi

– Deri lezyonları

– Kıllarda zayıflık

• Koyunlarda:

• Kuzularda düşük ağırlıkta doğum,

• Büyümede gerileme

• Yapağı dökülmesi

• Salivasyon

• Anoreksi

• Testislerin büyümesi Geriler

• Buzağılarda bacak ve göbekte lezyonlar

• Parakeratozis

• Büyüme gerileme

• Boğalarda fertilite bozulur

• Testisler küçülür

• Büyüme ve fertilite için önemli

• Toksik bir mineraldir

• Kükürtçe zengin tüy, yapağı ve tırnak ilk etkilenen dokular

• Glutatatyon peroksidaz enziminin yapısına katılır

• Rasyonlarda çoklu doymamış yağ asitlerinin olması ve Vit E. olmaması Se ihtiyacını arttırır.

• Kuzu, buzağı ve oğlaklarda : BEYAZ KAS HASTALIĞI (Stff Lamb Disease)

• İneklerde: Yavru zarlarının atılamaması

• Doğum öncesi ve sonrası kalpte bozukluk

• Üreme sorunları

• Ratlarda: KARACİĞERDE SİROZ,

• Piliçlerde: EKSUDADİF DİATEZ

• Bazı bitkiler topraktan fazla miktarda Se çekerek biriktirirler.

(Astragalus bisulcatus)

Bunları tüketenlerde S’lü A.A. Lerin yerine Se girer.

• Koyunda Se toksitesi:

• Akut: Hafif ataksi, kafa ve kulaklar aşağı iner, ısı yükselir, koyu ishal, nabız artar, solunum güçlüğü, sonunda hayvan ölür

• Kronik: topallık, tüylerde dökülme, aşırı zayıflık, tırnaklarda anormal geişme, siroz, nefrit

• K.H metabolizması için gereklidir

• Glikoz tolerans faktörü

• İnsülini yapısında

• Kolesterolü düşürür

• Fazlası toksik

• Eksiklik bilgileri yeterince yok.

• İnsanlarda ve hayvanlarda diş üzerinde etkilidir

• Diş çürümeleri, siyah benekler

• Toksik Mineral Elementler

• Arsenik • Kurşun

• Baryum

• Bor

• Lithyum

• Nikel

• Brom

• Kadmyium

• Silicon

• Stronsyum

• Vanadyum

• Kalay